علی‌السویه

   عصر روزی تابستانی با آقای مصفا نشسته‌ایم در بالکن که تلفن زنگ می‌زند. بعد از حرف زدن با تلفن و قطع کردن، می‌گوید دو جوان دارند می‌آیند و می‌خواهند دربارهٔ ازدواج صحبت کنیم.

  نیم ساعتی بعد دختر و پسر می‌رسند. مشغول حرف می‌شویم و صحبت گل می‌اندازد. در عین حال که برای ازدواج تردید دارند(مخصوصاً پسر)، هر دو سئوالی مشترک می‌پرسند که "آیا با ازدواج کردن مجموعهٔ اضطراب‌ها و نگرانی‌های ناشی از هویت فکری تضعیف می‌شود یا خیر؟".

   و مصفا این لطیفه را تعریف می‌کند: رفته بودم یزد حمام عمومی. وقتی می‌خواستم بیرون بیایم و پولم را حساب کنم، پای پیشخوان، صاحب حمام که یزدی هم بود با یک مشتری داشتند بگو مگو می‌کردند. کار به داد و بیداد و تهدید کشید. مشتری فریاد زد: "نامرد هستم اگر نروم از تو شکایت کنم" (البته نسخهٔ اصلی اندکی آبدارتر است!) حمامی به خونسردی و با همان لهجهٔ غلیظ یزدی‌اش جواب داد: "شکایت بکنی نامردی، شکایت نکنی هم نامردی."!

  ما فکر می‌کنیم یک مسئلهٔ درونی، ذهنی، پنداری بوسیلهٔ امور بیرونی قابل درمان یا قابل تغییر است. ازدواج کردن، دوستان زیاد پیدا کردن، ثروت بهم زدن، باسواد و دانشمند شدن، جراحی زیبایی، مهاجرت به سرزمینی دیگر، تغییر شغل، تغییر دین و مذهب، مصرف مواد آرام‌بخش و تخدیر ‌کننده و نوشیدن شراب، دانشگاه رفتن، طلاق گرفتن و با دیگری ازدواج کردن، عزلت گزیدن از خلق، قاطی شدن با مردم، مشهور شدن و اسم در کردن، رئیس و مدیر شدن، به گروه و طریقه و سیستم خاصی ملحق شدن و هزاران روش فرار دیگر، داشتن و نداشتن‌شان، بود و نبودشان فرقی ندارد.

پیرمردی ز نزع می‌نالید            پیرزن صندلش همی‌مالید!
خانه از پاى‌بند ویران است        خواجه در بند نقش ایوان است!