دوغ

   چند سال پیش در ادامهٔ جستجو برای همان جلسات مولوی‌خوانی که ذکر مشتی از خروار آن را در یادداشت‌های "استفعل، یستفعل، استفعال" آورده‌ام، به مجلسی رفتم. در قسمتی از برنامه‌شان آقایی پشت تریبون و روی سکو قرار گرفت و شروع به قرائت برخی غزلیات شمس کرد، آنهم با چه شور و حرارتی.

   هنوز از خواندن نیمی از غزل اول گذر نکرده بود که حالی به حالی شد و چنان سر و دستی تکان می‌داد که ما گفتیم: "عجب شراب مستی‌افکنی است لامذهب این مولوی. ببین این آقا را چه سریع گرفته است و از خود بی‌خود کرده"، که ناگهان این مست از شراب عرفان، در میان قرائت ابیات صدا زد: "آقای کاظمی، آقای کاظمی!" و یکی از دو چشمان بسته‌اش را نیمه‌باز کرد و به عوامل پشت صحنه نگاه کرد و با حرکات دستش شکل تار زدن را درآورد و فهماند که تنبورت را بردار بیار کنار من ساز بزن!

   الله اکبر از این تریبون و سکو و دوربین که از هر چه شراب عرفانی و غیرعرفانی مستی‌افزاتر است! خواستم بعد از پایان مجلس بروم پیش آن آقا تا اندکی از حالی که بهش دست داده بود بپرسم، دیدم شاید دیر باشد چرا که یاد لطیفه‌ای افتادم که می‌گویند: عده‌ای برای یکی از دوستانشان آب در لیوان می‌ریزند و وانمود می‌کنند شراب است و به دستش می‌دهند. او می‌خورد و بعد از چند دقیقه شروع می‌کند به بدمستی و عربده‌کشی. دوستانش به او می‌گویند: اونچه خوردی آب بود. می‌گوید: دیر گفتید، دیگه من رو گرفته!

   حالا دیگر ظاهراً دیر است به بعضی‌ها بگوئیم این چیزها که به اسم عرفان خوانده‌اید و می‌خوانید محتوائی ندارند و اصلاً بفرض اینکه داشته باشند(که اکثراً ندارند)، تو چه بهره‌ای شخصی از آن داری.


ساختی خود را جنید و بایزید                    رو که نشناسم تبر را از کلید
خویش را منصور حلاجی کنی                   آتشی در پنبهٔ یاران زنی
که بنشناسم عمر از بولهب                     باد کرهٔ خود شناسم نیمشب!
     (داستان روستایی و شهری را یادت هست؟ روستایی در تاریکی شب، باد خرش را می شناخت!)
ای خری کین از تو خر باور کند                 خویش را بهر تو کور و کر کند
خویش را از ره‌روان کمتر شمر                  تو حریف ره‌ریانی گه مخور
باز پر از شید سوی عقل تاز                     کی پرد بر آسمان پر مجاز؟
تو چه خود را گیج و بی‌خود کرده‌ای           خون رز کو؟ خون ما را خورده‌ای
رو که نشناسم تو را از من بجه                عارف بی‌خویشم و بهلول ده
ای بخورده از خیالی جام هیچ                  همچو مستان حقایق بر مپیچ
می‌فتی این سو و آن سو مست‌وار           ای تو این سو نیستت زان سو گذار
گر بدان سو راه یابی بعد از آن                  گه بدین سو گه بدان سو سر فشان
جمله این سویی از آن سو گپ مزن           چون نداری مرگ هرزه جان مکن
کام از ذوق توهم خوش کنی                    در دمی در خیک خود پرش کنی
پس به یک سوزن تهی گردی ز باد             اینچنین فربه تن عاقل مباد
مست حق هشیار چون شد از دبور؟          مست حق ناید به خود تا نفخ صور
بادهٔ حق راست باشد بی‌دروغ                 دوغ خوردی دوغ خوردی دوغ دوغ